بخش اول
یکی از عناصر کلیدی مربیگری، ارائه مداخلات به موقع و به هنگام برای کمک به بازیکنان در مسیر یادگیری و توسعه است. با افزایش سرعت بازی بسکتبال، مداخلات مختصر، کارآمد و متفکّرانه در تمرینات و بازیها، کلیدی برای ایجاد یک محیط یادگیری موثر برای تمامی ردههای سنی خصوصا بازیکنان جوان است. اما منظور از مداخلات در زمینه مربیگری چیست؟ اصولا، مداخلات عبارت است از یک عبارت، سوال، تذکر یا اقدامی که باعث ایجاد تغییر در رفتار ورزشکار میشود. مداخله مؤثر مربی به مثابه ترسیم تصویر همراه با کلمات است که در یادگیری هر چه بهتر بازیکنان موثر است. بسیاری از بزرگان مربیگری در تمامی رشته های ورزشی ذاتاً توانایی و قابلیت مثال زدنی در گرفتن اطلاعات زیاد و ارائه آن ها در یک عبارت کوتاه یا مجموعهای از کلمات کنشی دارند. کارایی و وضوح پیام در رشد و توسعه ورزشکاران جوان بسیار مهم است و استفاده موثر از مداخلات در تمرین و هنگام بازی آن چیزی است که مربیان باید دائماً به دنبال توسعه آن باشند. اکثر مربیان از مفهوم "مربیگری حین اجرا" در محیط تمرین و مسابقه استقبال میکنند. این بدان معنی است که برای اصلاح یا اضافه کردن جزئیات، تمرینات را دائما متوقف نکنید و اطمینان حاصل کنید که تمرکز بر روی "انجام" تمرین است. شایان ذکر است یادگیری تجربی (یادگیری از طریق انجام دادن) کلید مربیگری مدرن است. اما چگونه میتوانیم از یادگیری، تصحیح و جزئیات هنگام مربیگری حین تمرین اطمینان حاصل کنیم.
مایک دانلپ روش تمجید، واکنش، واگذار کردن در مربیگری استرالیا معرفی کرد. به عنوان مثال میتوانیم از جامپ استاپ یک بازیکن هنگام دریافت توپ تمجید نماییم، سپس یک مرحله جلوتر رفته به بازیکن یادآور بشویم که اگر شوت میسر نشد، به صورتی چرخش را انجام بدهد که شرایط پاس برای کاتر فراهم گردد. سپس سراغ موضوعات و موارد دیگری میرویم. این روش مختصر امکان گفتگو و آموزش مداوم را فراهم میکند و همچنین تضمین میکند که مربیان درگیر مسئله " مربیگری بیش از حد" نشوند. درست است که "تکرار" کلید مربیگری است، اما "تکرار" در کلمات و واژگان خلاصه نمیگردد. یکی از چالشهای مربیان محدود کردن میزان تکرار دستورالعملها یا اطلاعات در محیط تمرین است. این تصور و آگاهی میان بسیاری از بازیکنان وجود دارد که برخی از مربیان حتی ساده ترین مطالب آموزشی را بیش از حد تکرار میکنند. مولفه "واگذر کردن" در این روش به مربی و ورزشکار اجازه میدهد تا به سراغ موضوع دیگری بروند و بر کارایی تمرین بیفزاید.
استفاده از پرسشگری یک استراتژی مداخلهای ارزشمند است. دامیان کوتر مربی و بازیکن بسکتبال اهل استرالیا و کمک مربی شیکاگو، مدام از بازیکنان میپرسد: "چه دیدید؟" بدین شکل، بازیکنان این امکان را دارند تا آنچه را که روی زمین اتفاق میافتد را تحلیل کنند که خود نمونه ای از یادگیری است. این نحوه و طرح سوال باعث میشود بازیکنان بیشتر با تجزیه و تحلیل آشنا بشوند و صرفا به یک محیط یادگیری تقریبا طوطی وار و بدون تفکر تکیه نکنیم. از منظر سنتی یا تقلیل گرایانه، عناصر فنی، تاکتیکی، فیزیکی و روانی به صورت مجزا و بدون توجه به بافت آموزش و روابط بین آنها آموزش داده میشود و به این ترتیب بازیکنان نمیتوانند مهارتهای آموخته شده را محیط بازی به کار ببرند. در حالی که در رویکرد جامع گرایانه، عناصر مذکور در یک محیط یادگیری و در ارتباط باهم و همچنین عناصر آمادگی جسمانی و آمادگی روانی در نظر گرفته میشوند. به عبارتی دیگر، وقتی آموزش در ورزشی مانند بسکتبال را به صورت اجزاء جداگانه در نظر میکنیم، بنابراین رابطههای بین اجزاء )تکنیک، تاکتیک، استراتژی، آمادگی جسمانی و آمادگی روانی (را نادیده میگیریم. بنابراین بهتر است روابط بین اجزاء را شناسایی کنیم و مد نظر داشته باشیم.
گردآورنده:
رامین رضایی-کمیته توسعه فدراسیون بسکتبال
منابع:
Cropley, B., Miles, A., & Peel, J. (2012). Value of, Issues, and Developments within Sports Coaching.
Cushion, C., & Nelson, L. (2013). Developing the field. Routledge handbook of sports coaching, 359.
FIBA WABC Coaching Manual Level 1 and 2
Massar, M. M. (2017). Effects of coach-delivered prompting and performance feedback on teacher use of evidence-based classroom management practices and student behavior outcomes (Doctoral dissertation, University of Oregon).