در این مطلب مهارت‌های فنی و تاکتیکی آشنا شوید.

یک مربی باید با صبر و حوصله و به طور منظم (بر اساس یک برنامه از پیش تهیه شده) مهارت‌های پایه بازی بسکتبال را به بازیکنان توضیح دهد و تمرینات مناسب طراحی نماید. این نوع مهارت‌ها که "مهارت‌های فنی" نامیده می‌شوند، اصولی هستند که ابزار لازم جهت اجرای الزامات فیزیکی در اختیار بازیکن قرار می‌دهد. مربیان در هر جلسه تمرینی، بهتر است تمرینانی را طراحی کنند که بازیکنان را ملزم به استفاده از مهارت‌های فنی خود در شرایط بازی کند و در واقع آن‌ها را ملزم به تصمیم‌گیری نماید. بدین ترتیب، شما انتخاب‌هایی که یک بازیکن ممکن است در شرایط بازی با آن روبه رو شود، شبیه سازی کرده‌اید. این مهارت‌ها که "مهارت‌های تاکتیکی" نامیده می‌شوند، پلی بین عملکرد تمرینی و عملکرد بازی است. اگرچه اجرای صحیح مهارت‌های فنی برای موفقیت ضروری است، اما از اهمیت مهارت‌های تاکتیکی (توانایی ورزشکاران برای تصمیم گیری مناسب) به راحتی نباید بگذریم. بازی بسکتبال مجموعه‌ای از مهارت‌های فنی و تاکتیکی است. 

مهارت‌های فنی (Technical Skills)

اهمیت یادگیری مهارت‌های فنی در بسکتبال (دریبل زدن، پاس دادن، شوت زدن و غیره) بر کسی پوشیده نیست. اجرای صحیح مهارت‌های فنی توسط بازیکنان رابطه مستقیم با  بازی یک بازیکن دارد. با وجود این، دانش مربیان راجع به اجرای صحیح مهارت‌های فنی، توانایی مربیان در آموزش مؤثر به بازیکنان نسبت به نحوه اجرای آن مهارت‌ها، توانایی بازیکنان در تشخیص خطاها و تصحیح آن خطاها، و توانایی مربیان در تشخیص اینکه چه زمانی این مهارت‌ها در یک موقعیت از بازی بکار گرفته می‌شود، همه چیزهایی هستند که مربی باید نسبت به آن آگاهی داشته باشد.

مهارت‌های تاکتیکی (Tactical Skills)

اگرچه تسلط بر مهارت‌های فنی بسکتبال بسیار مهم است، اما شرط کافی نیست. به عبارتی دیگر، آموزش و توسعه مهارت‌های  تاکتیکی در کنار آموزش اصول پایه باید به بازیکنان توصیه شود. بنابراین، مربیان نباید جنبه تاکتیکی بازی را نادیده بگیرند و می‌بایست در طراحی تمرینات خود به این جنبه از مهارت‌ها نیز بپردازند. گاهی اوقات، مربیان آنقدر بر روی مهارت‌های فنی متمرکز می‌شوند که مهارت‌های تاکتیکی را  فراموش می‌کنند. رینر مارتینز در کتاب مربیگری موفق (Successful Coaching) (صفحه 170) معتقد است، مهارت‌های تاکتیکی عبارت است از "تصمیمات و اقدامات بازیکنان در مسابقه برای کسب برتری نسبت به تیم یا بازیکنان مقابل». مهارت‌های تاکتیکی، مهارت‌هایی است که به بازیکن اجازه می‌دهد تا به طور موثر از مهارت‌های فنی خود در شرایط مختلف بازی از آن استفاده کند. به عنوان مثال، یک پوینت گارد که مسئولیت اجرای حمله تیم را بر عهده دارد، باید مهارت‌ کار با توپ (Ball Handling) و تصمیم‌گیری قوی (Decision Making) داشته باشد، در حالی که از یک بازیکن سنتر که مسئول حفاظت از منطقه رنگی است، انتظار می‌رود ریباندر قوی باشد و در انجام بلاک شات عملکرد موفقی داشته باشد. به هرحال، توسعه مهارت‌های تاکتیکی بدون توجه به آموزش صحیح مهارت‌های فنی امکان پذیر نیست. دانستن این که یک بازیکن چگونه و چه زمانی شوت بزند؟ چه زمانی پاس بدهد؟ از چه نوع پاسی استفاده کند؟ و غیره همه جزء مهارت‌های تاکتیکی محسوب می‌شود. بنده سخنرانی و کلینیک‌های مربیگری بسیاری را به صورت آنلاین تماشا می‌کنم، آنچه که همیشه من را شگفت زده می‌کند، اهمیت و تمرکز مربیان در بالاترین سطوح بر آموزش اصول پایه است. به عنوان مثال، گرگ پاپویچ در ابتدای هر فصل به موضوع نحوه توقف می‌پردازد. به عنوان مثال توقف دو زمانه (Stride Stop) در fast break و یا secondary or primary transition استفاده می‌شود. برخی نیز بر این باورند که این نوع توقف در انجام سریع Pull Up Jump Shot نیز بسیار موثر است.

 

رامین رضایی

مسئول کمیته توسعه فدراسیون بسکتبال

• 14:19
• 1402/09/14
• 3389